Krew i mocz – podstawowe informacje o badaniach medycznych

Co to jest krew i jej funkcje w organizmie

Krew jest to rodzaj płynnej tkanki łącznej, krążącej w łożysku naczyń krwionośnych. Zawiera płynne osocze (plazma) i stanowi ono ok. 55-60% zawartości krwi oraz elementy upostaciowione (morfologiczne), czyli krwinki czerwone (erytrocyty) i białe (leukocyty) oraz płytki krwi (trombocyty). Ilość krwi w organizmie człowieka wynosi 5-5,5 l. Krew pełni następujące funkcje:

  • rozprowadza po organizmie tlen, a odprowadza do płuc dwutlenek węgla
  • rozprowadza po organizmie substancje odżywcze oraz witaminy i hormony
  • odprowadza do narządów wydalniczych (nerki, płuca, gruczoły potowe) substancje zbędne bądź szkodliwe
  • bierze udział w obronie organizmu
  • zapewnia możliwość regulacji termicznej
  • buforuje (zapewnia w pewnych granicach stałe pH)

 

Badanie krwi – znaczenie diagnostyczne

Morfologia krwi należy do podstawowych i najpowszechniej wykonywanych badań. Pozwala określić stan zdrowia badanego, wykryć zapalenia, zatrucia i wiele innych procesów chorobowych zachodzących w organizmie. Dzięki badaniom biochemicznym krwi dowiadujemy się, jaki jest poziom enzymów, hormonów, białek, elektrolitów i pierwiastków śladowych w naszym organizmie. Interpretacja wyników badań krwi daje nam obraz funkcji prawie wszystkich narządów ciała. Ogromna liczba schorzeń nie mogłaby być diagnozowana i leczona bez oceny zmian tych substancji. Jest to bardzo skomplikowane, dlatego też opracowano grupy kilku oznaczeń, które łącznie najdokładniej przedstawiają stan funkcjonowania danego narządu. W związku z tym powstały tzw. profile oznaczeń:


Profil ogólny: glukoza, mocznik, kreatynina, bilirubina, transaminazy, fosfataza alkaliczna, gamma-glutamylotransferaza, albuminy, białko całkowite, wapń, fosfor, sód, potas, chlor, kwas moczowy,
Profil nerkowy: sód, potas, mocznik, kreatynina,
Profil wątrobowy: transaminazy, gamma-glutamylotransferaza, fosfataza alkaliczna, bilirubina, albumina,
Profil kostny: białko całkowite, albumina, wapń, fosfor, fosfataza alkaliczna.
Profil sercowy: transaminazy, kinaza kreatynowa, dehydrogenaza mleczanowa, potas,
Profil lipidowy: cholesterol, trójglicerydy, cholesterol LDL, cholesterol HDL
Profil tarczycowy, tyreotropina, tyroksyna, trijodotyroksyna.

Co to jest mocz

Mocz jest to płyn fizjologiczny powstający w nerkach i wydalany z organizmu. Mocz zawiera bezużyteczne lub nawet szkodliwe dla organizmu produkty przemiany materii. Wraz z moczem wydalane są leki i substancje toksyczne. Dobowa ilość moczu wydalanego przez zdrowego dorosłego człowieka waha się od 700 do 2000 ml. Dorosły człowiek średnio oddaje średnio mocz od 3 do 6 razy dziennie. Mocz składa się z: wody (95%), mocznika i związków azotowych takich jak: kwas moczowy, kreatynina, amoniak (2,3%), składników mineralnych (w postaci soli) takich jak: sód, potas, fosfor, magnez, wapń, chlor (1,5%), a także z barwników takich jak: urobilinogen i urochrom.

Badanie moczu – znaczenie diagnostyczne

Badanie moczu może pomóc w rozpoznaniu choroby nerek i wątroby oraz dróg moczowych. Pozwala ocenić predyspozycje do tworzenia się kamieni, a także ułatwia diagnozę cukrzycy i żółtaczki. Interpretacja wyników badania moczu może być wskazówką w wykryciu wielu chorób i informacją o ogólnym stanie zdrowia pacjenta. Rutynowe badanie moczu wykonuje się w celu wykrycia powodu powstania objawów. Nerki usuwają z moczem produkty przemiany materii, substancje organiczne, płyny i inne substancje toksyczne. Na normy niektórych badań mogą mieć wpływ takie czynniki jak: wiek, płeć, ciąża, choroby gorączkowe, ilość spożytych płynów, spożyte pożywienie, pora dnia, alkohol, leki.

Dr House